
Pojawienie się łaciny wywołało... rozkwit pisma runicznego. Średniowieczna Norwegia była dwujęzyczna
12 października 2020, 18:19Dobrze znany jest fakt, że w epoce wikingów oraz późniejszym średniowieczu na terenie dzisiejszej Norwegii posługiwano się runami. Obecnie nikt ich już nie używa. Najnowsze badania pokazują, że przejście z pisma runicznego na alfabet łaciński nie tylko trwało znacznie dłużej niż sądzono, ale że pojawienie się łaciny spowodowało... prawdziwy rozkwit pisma runicznego.

„Mały Książę” po kurpiowsku. Nad przekładem pracował 10-osobowy zespół
29 grudnia 2022, 16:53Związek Kurpiów wydał „Małego Księcia” po kurpiowsku. Spotkanie promocyjne odbyło się przed Świętami Bożego Narodzenia w Muzeum Kultury Kurpiowskiej. „Mały Książę” po kurpiowsku został przygotowany przez osoby, które na Kurpie patrzą sercem. Mamy nadzieję, że publikacja trafi w ręce podobnych im osób - napisano na okładce.

Grób pierwszej z pierwszych
5 listopada 2008, 12:29Na terenie dzisiejszego Izraela znaleziono najstarszy na świecie grób szamana, a właściwie szamanki. W pochówku sprzed 12 tys. lat odkryto 50 skorup żółwia, ludzką stopę i części ciała wielu zwierząt, np. dzika, orła, krowy, lamparta oraz dwóch kun (Proceedings of the National Academy of Sciences).

Osadnicy z Chaco Canyon uzależnieni od importu żywności?
3 stycznia 2017, 06:29Chaco Canyon wciąż stanowi zagadkę dla specjalistów. To region, w którym występują długie zimy, niewielkie opady i krótki sezon wegetacji roślin. Mimo to przed 1000 lat w Chaco Canyon kultura Pueblo osiągnęła szczyt swojego rozwoju. Larry Benson z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Boulder uważa, że mieszkańcy Chaco Canyon byli uzależnieni od importu żywności.

Małopolska: we Wrzępi zbadano wielkie centrum produkcji garncarskiej z okresu wpływów rzymskich
26 marca 2021, 11:27We Wrzępi (woj. małopolskie) archeolodzy badali pozostałości wielkiego centrum produkcji garncarskiej sprzed ponad 1700 lat. Składa się na nie ok. 130 pieców. Jest to stanowisko kultury przeworskiej. [...] W świetle obecnej wiedzy jest to nie tylko największe tego typu stanowisko produkcyjne na [dzisiejszych] ziemiach polskich, ale także jedno z największych w całej barbarzyńskiej Europie okresu rzymskiego. Jedynym porównywalnym pod względem liczby pieców miejscem jest wielkie centrum produkcji z Medieșu Aurit w Rumunii, gdzie badacze, także na podstawie badań magnetycznych, szacują liczbę na ponad 200 pieców - podkreśla Jan Bulas.

Insygnia grobowe władców państwa polsko-litewskiego odkryte w podziemiach katedry w Wilnie
9 stycznia 2025, 16:51W tajnej skrytce w podziemiach Katedry w Wilnie odkryto insygnia grobowe władców państwa polsko-litewskiego. Korona grobowa króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego Aleksandra Jagiellończyka; korona grobowa, medalion, pierścień, łańcuch i tabliczka natrumienna królowej Elżbiety Habsburżanki, pierwszej żony Zygmunta Augusta; korona grobowa, berło, trzy pierścienie, jabłko królewskie, łańcuch oraz dwie tabliczki natrumienne Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony Zygmunta Augusta czekały w skrytce przez niemal 90 lat.

Dlaczego Zachód podbił świat?
16 września 2010, 12:41Profesor filologii klasycznej i historii Ian Morris z Uniwersytetu Stanforda dowodzi w swojej książce Why the West Rules - For Now, że historia to powolna skomplikowana gra pomiędzy rozwojem społeczeństwa a warunkami geograficznymi.

Sensacyjne odkrycie archeologów z UJ w Tatrach Bielskich
27 lipca 2019, 17:18Krakowscy archeolodzy, uczestniczący w polsko-słowackim projekcie, odkryli ślady pobytu ludzi sprzed kilkunastu tysięcy lat wewnątrz Jaskini nad Huczawą w Tatrach Bielskich. To pierwsze miejsce w tych górach, w którym udało się uchwycić pozostałości osadnictwa prehistorycznego, a konkretnie myśliwych z późnego glacjału. Ślady takie poszukiwane były bezskutecznie przez wielu badaczy już w XIX i na początku XX wieku.

Wielka Brytania: w ogrodach domu rodzinnego żony Szekspira Anne Hathaway odsłonięto pomnik Jana Kochanowskiego
5 lipca 2022, 09:59Pod koniec czerwca w ogrodach domu rodzinnego Anne Hathaway, żony Szekspira, odsłonięto pomnik współczesnego Szekspirowi Jana Kochanowskiego. Autorem dzieła jest rzeźbiarz Andrew Lilley.
Polscy archeolodzy odkryli nieznaną kulturę
16 czerwca 2014, 09:45Ponad 150 grobów należących do nieznanej dotąd kultury odkryli w Peru archeolodzy z Uniwersytetu Wrocławskiego. Znalezisko, datowane na IV-VII w. n.e., świadczy, że północną część pustyni Atakama zamieszkiwała społeczność rolnicza jeszcze przed ekspansją cywilizacji Tiahuanaco.